– Bardzo nam zależało, żeby wszystkie samorządy województwa były objęte pomocą z funduszy unijnych. I to się udało! – podkreślał w Słubicach Marcin Jabłoński, marszałek województwa lubuskiego.
Partnerstwo Gmin Środkowego Pogranicza G7 jest kolejnym porozumieniem samorządowym zawartym przez lubuskie gminy. Przypieczętowano je 3 kwietnia 2025 r. podpisami na symbolicznej tablicy w Urzędzie Miejskim w Słubicach.
Partnerstwo tworzą: gmina Słubice (jako lider), miasto Kostrzyn na Odrą, gmina Rzepin, gmina Ośno Lubuskie, gmina Cybinka, gmina Górzyca i gmina Słońsk.
– Staramy się pokazać naszą obecnością, że te porozumienia mają szczególne znaczenie w województwie lubuskim. Jesteśmy na ostatnim etapie ich podpisywania. Proces nawiązywania porozumień zainicjowaliśmy kilka lat temu. Bardzo zależało nam na tym, żeby wszystkie samorządy województwa lubuskiego były objęte pomocą z funduszy unijnych i to się udało. Wszystkie gminy bez wyjątku zorganizowały się w porozumieniach. To jedyna taka sytuacja w kraju, więc mamy powody do satysfakcji – mówił Marcin Jabłoński, marszałek województwa lubuskiego.
Gwarantowane środki unijne mają skłonić samorządy do działania
Marszałek przypomniał, że celem takiego podziału środków przeznaczonych na wymiar terytorialny było zaangażowanie wszystkich lubuskich gmin w proces pozyskiwania funduszy. – Pierwsze dyskusje dotyczące nowego kształtu budżetu Unii Europejskiej były burzliwe i było dużo kontrowersji. Miasta, które dotychczas były liderami istniejących w przeszłości ZIT-ów, domagały się dużych pieniędzy, niespecjalnie chcąc się oglądać na mniejsze miejscowości. My uznaliśmy jednak, że lepiej, jeśli ten wymiar terytorialny będzie miał zdecentralizowaną postać. Tak udało nam się ostatecznie zrobić – do każdej gminy przypisaliśmy kwotę startową. Dzięki temu każdy samorząd ma pieniądze, które pozwalają się rozpędzić w konkursie o środki unijne. Działamy w ten sposób również po to, żeby gminy mogły nauczyć się pewnych rzeczy, procedur, które są stosowane w Unii Europejskiej. Myślę, że to zaprocentuje – wyjaśniał marszałek. – A ci, którzy byli największymi „jastrzębiami” i protestowali przeciwko takiej propozycji, już dzisiaj wiedzą, że nie mieli racji – dodał.
Samorządy będą mogły ponadto otrzymać fundusze w ramach konkursów ogłaszanych przez Urząd Marszałkowski. – Mam nadzieję, że będą państwo skutecznie aplikować o środki, jakie są w naszej dyspozycji. W najbliższym czasie będzie duży konkurs związany z rewitalizacją. Ci wszyscy, którzy przygotowali Gminne Programy Rewitalizacji, powinni już się zastanawiać, jaki projekt złożyć w tym konkursie – dodał marszałek.
Partnerstwo pogranicza i jednocześnie bez granic
Ogólna pula środków przyznanych Partnerstwu Gmin Środkowego Pogranicza na realizację 11 projektów wynosi 47 653 934,76 zł. Projekty ujęte w strategii porozumienia obejmują niemal wszystkie (poza bioróżnorodnością) obszary dedykowane wymiarowi terytorialnemu dla Innych Instrumentów Terytorialnych, tj. cyfryzację, konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw, wsparcie odnawialnych źródeł energii, zmiany klimatu, mobilność miejską, edukację, włączenie społeczne i rozwój obszarów miejskich.
– Wiele problemów można rozwiązywać wspólnymi siłami, łączyć potencjały. Państwa porozumienie jest przemyślane, trochę odbiegające od granic administracyjnych powiatu. Mam nadzieję, że będzie podstawą do wspólnych działań w przyszłości. Tak z ciekawości, tylko w jednym przypadku w województwie porozumienie jest tożsame z granicami powiatu – tak jest w powiecie krośnieńskim. To pokazuje, że administracyjne granice to jedno, a te naturalne więzi i powiązania są czymś odmiennym. Pozwalają przemyśleć, co was łączy. 13 mln euro to spora kwota. Mam nadzieję, że sprawnie uda się państwu zrealizować projekty. Pracownicy Urzędu Marszałkowskiego są gotowi, by wspierać państwa w działaniach – mówił marszałek Marcin Jabłoński.
Współpraca w zespołach przyniosła efekty
Marzena Słodownik, burmistrz Słubic opowiedziała o pracach nad tworzeniem partnerstwa po wyborach samorządowych w 2024 r. – Wiedzieliśmy, że mamy strategię, którą musimy troszkę dopracować, że są pewne uzgodnienia, karty projektu. Wiedzieliśmy jednak, że musimy przysiąść do projektów oraz zastanowić się, jak chcemy je realizować, aby partnerstwo na tym skorzystało i abyśmy byli gotowi do wykorzystania alokacji z Urzędu Marszałkowskiego. W ciągu kilku miesięcy udało się doprowadzić do tego, że wiemy, czego chcemy, są zespoły robocze z każdej gminy. Chciałabym bardzo podziękować panu marszałkowi, Urzędowi Marszałkowskiemu i wszystkim pracownikom. Prowadziliście nas za rękę – w bardzo dobrym tego słowa znaczeniu. Dziękuję swojemu zespołowi i zespołom z poszczególnych gmin. Współpraca to wspólne planowanie, projektowanie, ciężka praca i działanie. Jesteśmy już gotowi do tego, żeby składać wnioski o dofinansowanie – mówiła burmistrz.
– To pierwsza taka możliwość pozyskiwania pieniędzy pozakonkursowych dla mniejszych gmin – mówił o partnerstwie Sławomir Dudzis, burmistrz Rzepina. – Gmina Rzepin będzie realizować 9 projektów na kwotę ok. 8 mln złotych. To m.in. ścieżka rowerowa, park w centrum Rzepina, zajęcia dodatkowe w szkołach, digitalizacja archiwum. Jeszcze raz dziękuję za daną nam możliwość skorzystania z pieniędzy pozakonkursowych – dodał burmistrz.
Gminy zainwestują m.in. w rewitalizację i cyfryzację
Stanisław Kozłowski – burmistrz Ośna Lubuskiego także przyznał, że fundusze przyczynią się do rozwoju infrastrukturalnego gmin: – W przypadku Ośna Lubuskiego będzie to chociażby zjeżdżalnia na terenie kąpieliska nad Jeziorem Reczynek. To chyba najbardziej zagospodarowane turystycznie jezioro na terenie naszego regionu. Dzięki temu przedsięwzięciu oferta turystyczna będzie jeszcze większa. Dziękuję marszałkowi i Zarządowi Województwa za możliwość pozyskania dodatkowych środków.
Gmina Górzyca za otrzymane środki zamierza zmodernizować Centrum Polsko-Niemieckich Spotkań i utworzyć tam izbę pamięci. Chce również dokończyć brakujący odcinek wału przeciwpowodziowego między Słubicami a Górzycą i zająć się targowiskiem, o czym mówił wójt Tomasz Stupienko.
– To pierwsze środki unijne, które otrzymujemy w tym rozdaniu. Mamy podobne zadania jak inne gminy: ścieżkę rowerową, rewitalizację, park wiejski. Zadania te bezpośrednio będą służyć naszym mieszkańcom. Jest to bardzo duży zastrzyk gotówki. Wykorzystujemy każde środki, które możemy pozyskać. Dziękuję panu marszałkowi i jego służbom. Każda praca daje efekty i tu dała efekt – powiedział Janusz Krzyśków, wójt gminy Słońsk.
– Projektami unijnymi zajmuję się od 2003 r. Osobiście uważam ten podział środków za najbardziej sprawiedliwy, bo docieramy do najmniejszych miejscowości i jednocześnie nie zamyka to dostępu do dużych środków dostępnych w trybie konkursowym. Jako Cybinka mamy projekty w zakresie infrastrukturalnym, ale również cyfryzację i budowę ścieżek rowerowych. To szansa dla rozwoju naszej gminy. Hasło „Wspólnie tworzymy naszą przyszłość”, które przyświeca temu programowi, jak najbardziej wpisuje się w nasze działania. Dziękuję panu marszałkowi i Zarządowi Województwa – mówił Sebastian Łukaszewicz, sekretarz gminy Cybinka.
Ministerstwo mobilizuje do działania
Sylwia Pędzińska – dyrektor Departamentu Instytucji Zarządzającej Urzędu Marszałkowskiego nakłaniała samorządy do większej mobilizacji związanej z realizacją projektów i wykorzystaniem unijnych funduszy. – Zachęcam do aplikowania o środki europejskie. Możecie realizować projekty także w trybie konkursowym. Naborów jest naprawdę bardzo dużo, ciągle dokładamy nowe. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej też nas motywuje do tego, abyśmy pomagali państwu wskazywać projekty, które można przyspieszyć. Warto przemyśleć, czy nie zrealizować ich szybciej, żeby wykorzystanie pieniędzy było szybciej widoczne na ulicach państwa gmin i miast. Gratuluję i życzę powodzenia – mówiła dyrektor Sylwia Pędzińska.
W podpisaniu porozumienia gmin G7 uczestniczyli również dyrektor Gabinetu Zarządu w Urzędzie Marszałkowskim Małgorzata Mizera-Wołowicz, zastępczyni dyrektor Departamentu Instytucji Zarządzającej UMWL Agnieszka Zatorska, rzecznik prasowy Zarządu Województwa Lubuskiego Zdzisław Haczek i burmistrz Kostrzyna nad Odrą Andrzej Kunt.
