Działając zgodnie z art. 47a oraz art. 48 ust. 1 i ust 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2024 poz. 1112, z późn. zm.) skierowano do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim oraz Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wielkopolskim wniosek o uzgodnienie możliwości odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu zmian programu Fundusze Europejskie dla Lubuskiego 2021-2027 (FEWL 21-27).
W związku z realizowanym II etapem przeglądu śródokresowego programów perspektywy 2021–2027 (art. 18 Rozporządzenia ogólnego 2021/1060), Departament Instytucji Zarządzającej przygotował propozycje zmian wynikające m.in. z konieczności dostosowania Programu do nowych wyzwań UE o charakterze strategicznym (obronnościowym).
W wyniku przeprowadzonych analiz oraz decyzji Zarządu Województwa Lubuskiego zaproponowano zmiany do FEWL 21-27, które można usystematyzować w następujący sposób:
I. Zmiany wynikające z dostosowania Programu do nowych wyzwań strategicznych w obszarze bezpieczeństwa i gotowości cywilnej (tzw. zmiany „defence”).
Zmiany te wynikają z nowelizacji rozporządzeń dotyczących Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (Rozporządzenie dot. EFRR 2025/1914) oraz w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (Rozporządzenie dot. EFS+ 2025/1913), które umożliwiają państwom członkowskim przesunięcie części alokacji na cele związane z bezpieczeństwem, obronnością, podwójnym zastosowaniem infrastruktury oraz gotowością cywilną. W związku z tym, w FEWL 21-27 zaproponowano realokacje środków na działania odpowiadające nowym kierunkom interwencji. Realizacja powyższych działań skutkuje utworzeniem trzech nowych priorytetów FEWL 21-27, obejmujących wsparcie: rozwoju zdolności gospodarki regionu w obszarze dual-use, infrastruktury o znaczeniu obronnym i kryzysowym, kompetencji w zakresie bezpieczeństwa i gotowości cywilnej (Priorytet 12. Fundusze Europejskie dla bezpiecznej gospodarki oraz Priorytet 13. Fundusze Europejskie dla bezpieczeństwa mieszkańców województwa lubuskiego finansowane ze środków EFRR, a także Priorytet 14. Fundusze Europejskie dla bezpieczeństwa i gotowości cywilnej mieszkańców finansowany ze środków EFS+).
Łączna wartość środków proponowanych do przesunięcia na cele związane z bezpieczeństwem i odpornością regionu wynosi ok. 417,96 mln PLN.
II. Zmiany wynikające z dotychczasowych doświadczeń we wdrażaniu Programu (zmiany wdrożeniowe).
Zmiany te nie są związane z nowymi priorytetami UE w zakresie obronności i gotowości cywilnej, lecz stanowią rezultat analiz dotyczących postępów realizacji FEWL 21-27. Obejmują one ograniczone przesunięcia środków w ramach dotychczasowych priorytetów Programu, mające na celu usprawnienie wdrażania oraz lepsze dostosowanie poziomów alokacji do rzeczywistego zapotrzebowania w poszczególnych obszarach interwencji.
Uchwałą nr 88/1917/25 z dnia 28 października 2025 r. Zarząd Województwa Lubuskiego, pełniący rolę Instytucji Zarządzającej (IZ) programem, przyjął propozycje zmian programu FEWL 21-27. Wyżej wymienione zmiany w niewielkim stopniu modyfikują pierwotny kształt dokumentu i nie prowadzą do określenia ram dla realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu art. 46 ust. 1 ustawy ooś. Na tej podstawie Instytucja Zarządzająca FEWL 21–27 wystąpiła do właściwych organów z wnioskiem o uzgodnienie możliwości odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu zmian Programu.
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gorzowie Wlkp., po analizie przekazanych materiałów w piśmie z dnia 13 listopada 2025 r. (znak pisma: WOOŚ.411.78.2025.DT), potwierdził, że przedstawiony zakres zmian spełnia warunki określone w art. 48 ustawy ooś i umożliwia odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Z kolei Lubuski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Gorzowie Wlkp. w piśmie z dnia 18 listopada 2025 r. (znal pisma: NZ.9022.639.2025.AU) wskazał, że projekt zmian Programu ma charakter finansowy i nie wyznacza ram dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, o których mowa w art. 46 ust. 1 ustawy ooś, wobec czego nie wymaga przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Jednocześnie organ podkreślił, że w takim przypadku nie ma podstaw prawnych do wydania formalnego uzgodnienia odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
Podsumowując, ww. organy potwierdziły, że projekt zmian FEWL 21–27 nie wymaga przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
Mając na uwadze powyższe uznano, iż charakter proponowanych zmian w zapisach programu FEWL 2021-2027, które pozostawiają niezmienionymi podstawowe założenia oraz cele wsparcia określone na etapie programowania, pozwolił na przyjęcie stanowiska, że uzgodnienia poczynione na etapie procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko przeprowadzonej dla projektu FEWL 2021-2027 w 2022 roku pozostają aktualne.
Załącznik do komunikatu:
